CAMELOT 3000 λεύγες κάτω απ' την επιφάνεια του IQ...

Συνεχίζοντας με την αναπόληση του πάλαι ποτέ εκδοτικού θριάμβου των STAR COMICS, κατέβασα απ' το ράφι και το CAMELOT 3000: "Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΑΡΘΟΥΡΟΣ ΖΕΙ" και "ΤΟ ΝΕΟ ΚΑΜΕΛΟΤ". Παρεμπιπτόντως, αναζητώντας κανά link της προκοπής, διαπίστωσα ότι οι ελληνικοί τόμοι καλύπτουν περισσότερα του ενός πρωτότυπα τεύχη. Για παράδειγμα, ο πρώτος ελληνικός τόμος καλύπτει τα (#1) "THE PAST AND FUTURE KING", (#2) "MANY ARE CALLED..." και (#3) "KNIGHT QUEST". Τέλος πάντων - πίσω στα δικά μας - η γνώριμη πια γλύκα στην καρδιά, καθώς η ματιά γλιστρούσε ταυτόχρονα πάνω στο χαρτί και πίσω στις μνήμες. Αλλά γλιστρούσε μόνο το ένα μάτι κι άρχιζα πάλι να διχάζομαι σα Δόκτορας Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ. Ως Αντώνης-παιδί χαμογελούσα σα χαζός. Ως Αντώνης-ενήλικος (πάλι εγώ), παρ' όλα αυτά, έπαθα τη γνωστή πια αηδία και τάση προς εμετό και πήρα δραμαμίνες να συνέρθω. ΤΙ ΑΠΕΡΙΓΡΑΠΤΑ ΑΝΥΠΕΡΒΛΗΤΗ ΠΑΠΑΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΥΤΗ;;; ΤΙ ΑΝΕΚΔΙΗΓΗΤΑ ΣΙΧΑΜΕΡΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΑ;;; ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΒΑΖΑΜΕ ΟΛΗ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΑΒΟΥΡΑ, ΚΑΠΟΤΕ;;;

Γιατί, πρώτον, είμασταν παιδιά. Και στο ρόλο του παιδιού και της μάθησης δεν είναι - όπως λανθασμένα πιστεύουν πολλοί - να πάρει μόνο το αφρόγαλα του ανθρώπινου πολιτισμού, αλλά πρέπει να συρθεί και μέσα απ' όλη την ανθρώπινη σαβούρα, προκειμένου να μάθει. Και κατά δεύτερο λόγο, γιατί το δυναμικό, επιβλητικό (και σε γενικές γραμμές αξιοπρεπές) σκίτσο έχει μια επιρροή, μια έλξη, μια δύναμη - πώς να το κάνουμε, ρε αδερφέ;;

Φύγαμε, λοιπόν...

ΜΙΚΡΟ ΣΧΟΛΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ

Φρέσκος, φρέσκος!
Καλά ξυπνητούρια το αγόρι μας!!

Η ως άνω, τραγική ξανθόψειρα που φέρει το υπερηρωϊκό όνομα... Τομ πρόκειται, προφανώς, περί αγνού, παρθένου αυνάνα. Ακούει τον άλλο να ξεφουρνίζει "Αρθούρος Πέντραγκον, Βασιλιάς της Βρετανίας, Άρχοντας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας" και το μόνο που έχει να απαντήσει τι είναι; ε; τι; "Ακούστε κύριε, όποιος κι αν είσαι" ! "ΟΠΟΙΟΣ ΚΙ ΑΝ ΕΙΣΤΕ" !! ΜΩΡΗ ΑΦΡΟΜΥΑΛΗ, ΑΝΕΠΑΝΟΡΘΩΤΑ ΑΝΕΠΙΣΤΡΕΠΤΗ ΠΟΡΔΗ, ΜΟΛΙΣ ΣΤΟ ΕΙΠΕ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ!!!

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 1η

Έχουμε άλλοθι, κύριε Πρόεδρε! Ήμασταν παιδιά, δεν ξέραμε! Είδαμε εκεί ποντίκια, τετρακέφαλους, ιππότες, σπαθιά, μανούλια, μπουτάρες, εξωγήινους, διάστημα... τι να κάνουμε; λυγίσαμε! Όπως, λοιπόν, ένα άλλοθι είχαμε κι εμείς, μ' αυτό το ίδιο άλλοθι καλύπτουμε και την DC COMICS, η οποία φέρει πρωτίστως την ευθύνη έκδοσης αυτής της αηδίας. Και κατόπιν ο κος BOLLAND. Με το σεναριογράφο, διόλου δε θ' ασχοληθούμε. Θ' ασχολούμασταν εφόσον έγραφε σενάρια κι όχι ατάκες σε πετσετάκια. Άσε μας πια, με τον κάθε μαλάκα, ο οποίος επειδή έγραφε στο γυμνάσιο έκθεση 15, νόμιζε πως είχε πιάσει τον παπά απ' τις αιμορροΐδες.

Το άλλοθι, λοιπόν, με το αμερικάνικο comic ηρώων και υπερηρώων είναι πρώτον τα - συνήθως - εντυπωσιακά εξώφυλλα (τα οποία επαναλαμβάνονται, ως δόλωμα, και κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης, με τη μορφή ολοσέλιδων ή δισέλιδων καρέ) και η καλή και δυναμική γνώση της ανατομίας, όσων καταπιάνονται με το σχεδιασμό. Από εκεί και πέρα, πολύ φτώχια, προχειρότητα κι ένα γενικότερα πολύ χαμηλό επίπεδο, το οποίο μπορεί να προκαλέσει πολλούς συνειρμούς.

Αυτό με τα εξώφυλλα, μπορεί κανείς εύκολα να το διαπιστώσει, κάνοντας μια βόλτα προς Κέντρο και, τέλος πάντων, σε οποιοδήποτε μαγαζί προσφέρει αυτό το είδος. Ήμουν SOLARIS, πριν χρόνια, όπου - καθόσον παραδέχομαι ότι, από μικρός, διακατεχόμουν από μια μεροληψία, απέναντι στο αμερικάνικο comic υπερηρώων - μετά από μήνες επισκέψεων, αποφάσισα να τσεκάρω επιτέλους εκείνα τα γυαλιστερά τεύχη, που έχασκαν προκλητικά κάτω απ' τη μύτη μου. Τώρα που έστεκα πια συνειδητά, από πάνω τους, ομολογώ ότι θαμπώθηκα! Το ένα εξώφυλλο ήταν καλύτερο απ' το άλλο! Ειδικά στην εποχή μας, με τη χρήση υπολογιστών στην επεξεργασία, το χρωματισμό και τα εφέ, δεν ήταν δύσκολο ν' αρχίσουν τα σάλια μου να τρέχουν, σα 5χρονου. Γράπωσα το πιο εντυπωσιακό για τα γούστα μου και το άνοιξα με την καρδιά να χτυπά σαν τρελή, έτοιμος ν' αποκαλύψω το διαμάντι που τόσο καιρό έκρυβα από τον εαυτό μου, μόνο από πείσμα και ινάτι! Αλλά...

Ορίστε; Πώς; Τι καλικατζούρες ήταν αυτές στο εσωτερικό; Τι ασυνάρτητα και κακοφτιαγμένα σχέδια; Τι προχειρότητα στα πάντα: στις αναλογίες, στην προοπτική, στην πιστότητα;; Όλα στο πόδι! Γυρίζω πάλι στο εξώφυλλο: μαγεία! Γυρίζω πάλι στα εσώφυλλα: αηδία! Μαγεία, αηδία, μαγεία, αηδία!!! Λέω μπα, σύμπτωση. Πιάνω ένα άλλο: τα ίδια! Και το άλλο, και το δίπλα και το από πίσω: παντού τα ίδια χάλια!!! Αχ, Αμέρικα Αμέρικα... Πάντα με τα γυαλιστερά, εντυπωσιακά σου περιτύλιγματα κι από μέσα σκουπίδια και λέρα. Πάντα το δόλωμα και το ψεύδος, η υπόσχεση του κόσμου. Και σαν αντάλλαγμα το τίποτα και η μιζέρια!

Από τα πιο σέξι πόδια, σε comic, ever!!! Μην περιμένετε, φυσικά,
όλο το comic να είναι εφάμιλλης ποιότητας. Το ακριβώς αντίθετο!

Ας αφήσουμε, όμως, τα υπόλοιπα κι ας επανέλθουμε στο CAMELOT. Παραθέτω δυο-τρία καρέ, ώστε να καταλάβει ο ταπεινός αναγνώστης περί τίνος πρόκειται.

Το χάσαμε το κορμί, πατριώτη...

Παρατηρήστε ότι οι ήρωες είναι μετέωροι στα δύο καρέ, δίχως καμία σύνδεση με το περιβάλλον. Μόνο το πορτοκαλί φόντο. Όμως, ακόμη και στο πρώτο καρέ, όπου κάποια αντικείμενα πλαισιώνουν τους πρωταγωνιστές, μένεις τελικά μ' ένα αίσθημα φτώχιας, παρά μ' ένα αίσθημα καλλιτεχνικής αφαίρεσης (*). Γιατί, φυσικά, δεν αγνοώ το γεγονός ότι σαν τεχνική, είναι εξαιρετικά χρήσιμη, ώστε να επικεντρώνεται το μάτι του αναγνώστη σ' ένα συγκεκριμένο συμβάν ή έκφραση. Εδώ όμως, τα καρέ που παρουσιάζω δεν αποτελούν εξαίρεση ή μία τεχνική η οποία εφαρμόζεται με μέτρο και στα σημεία, όπου απαιτείται. Είναι ο κανόνας.

Μπορεί, τώρα, κάποιος να ορθώσει αντίλογο: είναι η τεχνοτροπία του συγκεκριμένου comic. Και πάλι δε θα 'χα καμία αντίρρηση. Αλλά, δυστυχώς, είναι μια συνήθεια, η οποία ξεπερνά την τεχνοτροπία ΕΝΟΣ comic και αγκαλιάζει την τεχνοτροπία ενός ΓΙΓΑΝΤΙΟΥ μέρους της αμερικάνικης παραγωγής. Μια διάδοση αυτής της έκτασης, τολμώ να ισχυριστώ, δίνει σε κάποιον το δικαίωμα να μιλήσει για συνολική θεώρηση τέχνης και για πολιτισμό, τελικά να γενικεύσει τα συμπεράσματά του στο λαό, που τα παράγει και τα καταναλώνει.

Για το θέμα (*) προβληματίστηκα αρκετά δευτερόλεπτα. Προβαίνω σε μια υπόθεση. Υπάρχουν αφαιρέσεις και αφαιρέσεις. Κάποιες είναι μέγιστες και κάποιες ντεμί. Για παράδειγμα: στο πρώτο καρέ, θα ήταν αρκετή μια κάθετη γραμμή, πίσω απ' το σώμα της Γκουέν, για να δώσει την εντύπωση πως υπάρχει ένας τοίχος και κάποιος, μόλις στρίβει από πίσω του. Αυτή είναι μια απόλυτη αφαίρεση. Ένα βήμα πιο πέρα, θα ήταν επίσης αρκετό, πίσω απ' το σώμα του Λανς, να υπάρχει απλά ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, υποδηλώνοντας την ύπαρξη μιας πόρτας και όχι μόνο: έτσι - ναι, τόσο απλά - μεγεθύνεται ασυνείδητα στον αναγνώστη το αίσθημα, πως ο Λανς ακολούθησε για λίγο την Γκούεν μέσα από τους διαδρόμους του νέου Κάμελοτ (κι ίσως αυτό να είχε και στο μυαλό του ο δημιουργός). Αυτό είναι τεχνοτροπία και θα τελείωνε το θέμα εκεί. Ωστόσο, ο πιο προσεκτικός αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι ο Bolland βάζει μια σκιά εδώ, ένα σοβατεπί πιο πίσω, μια μπορντούρα πιο πέρα. Μ' αυτόν τον τρόπο καταστρέφει την αφαίρεση και υπονοεί μια πρόθεση του συγκεκριμένου. Αναγκάζει τη σκέψη σου να συγκροτηθεί από αίσθημα του αόριστου σε κρίση του υπαρκτού. Και το υπαρκτό, δηλαδή πχ. η πόρτα αντί για την ιδέα μιας πόρτας, μ' αυτό το μίζερο φόντο κι εκείνη την ηλίθια κατασκευή από πάνω της, είναι υπόδειγμα ξεπέτας και φτώχιας, μιζέριας και προχειρότητας. Με απλά λόγια: αμερικανιά.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 2η

Ο Bolland έχει καλό χέρι, όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι "μεγάλος" δημιουργός. Όχι γιατί τα σκίτσα του είναι βαρετά κι επίπεδα, στο μεγαλύτερο μέρος τους, σαν το σενάριο πάνω στο οποίο βασίζονται. Αλλά για κάτι σοβαρότερο: τον τρόπο, που αντιμετωπίζει τις "μάζες" των ανθρώπων. Εδώ δεν έχει να κάνει ούτε με τεχνοτροπίες, ούτε με μπαρμπούτσαλα. Έχει να κάνει με έναν συγκεκριμένο τρόπο αντίληψης, ο οποίος ασυνείδητα περνάει στο χέρι, στο χαρτί και τέλος στο μάτι, ώσπου να γίνει ξανά ασυνείδητα νέα αντίληψη, στον εγκέφαλο του αναγνώστη και - πολύ χειρότερα - του παιδιού.

Τι εννοώ, λοιπόν; Παραθέτω δύο πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα, του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζονται τα πλήθη των ανθρώπων...

Η κυρία με τα ροζ είναι όλα τα λεφτά!!! (α) Είναι παντελώς άσχετη (πιθανώς, φόρος τιμής στη μάνα του καλλιτέχνη;), (β) Κατάφερε να περάσει τις αστυνομικές δυνάμεις, όταν ολόκληρα ντερέκια πίσω της ποδοπατούν ο ένας τον άλλον, (γ) σηκώνει δήθεν απειλητικά μια εντελώς άψυχη και αδιάφορη γροθιά, αμβλύνοντας και γελοιοποιώντας την ένταση του στιγμιότυπου και (δ) απ' την γροθιά της αυτή, κρέμεται σαν πεθαμένο ένα απίστευτα κακοσχεδιασμένο και επίσης άσχετο ροζ τσαντάκι, το οποίο μοιάζει περισσότερο να προστέθηκε πρόχειρα αργότερα (άγνωστο γιατί, ίσως να καλυφθεί καμιά μουτζούρα), παρά να υπήρχε εξαρχής στις προθέσεις του καλλιτέχνη! Η μαλακία στο μεγαλείο της!

Πωπωωω, πόσος πολύς μωβ κόσμος!!!

Παρατηρείστε το πλήθος, στο πρώτο καρέ. Ο Bolland προσπαθεί να του δώσει ταυτότητα, σχεδιάζοντας πρόσωπα, χαρακτηριστικά, εκφράσεις, κ.τ.λ. Η πρόθεσή του είναι να αναγνωρίσουμε σε κάθε άτομο μια ξεχωριστή οντότητα, μια διαφορετική προσωπικότητα. Πούτσες μπλε κι αποτυγχάνει παταγωδώς! Το μόνο που καταφέρνει είναι να δώσει την εντύπωση μιας ετερόκλητης μάζας, παρά μιας συνάθροισης ατόμων. Ο βασικότερος λόγος - υποθέτω - είναι τα όρια ταλέντου του Bolland. Δεν έχει και μεγάλο εύρος φαντασίας ή μεγάλη ποικιλία εναλλακτικών. Αν προσέξετε όλα σχεδόν τα πρόσωπα μοιάζουν στη δομή, παρά τις επιφανειακές τους διαφορές. Οι δυο ξανθές φιγούρες, πίσω απ' τον αστυνομικό, δεν είναι παρά το ίδιο πρόσωπο με άλλη κόμμωση. Ο μελαχρινός κι ο μισός μαύρος, πάνω δεξιά, δεν είναι παρά copy-paste με μικρό ρετουσάρισμα. Χωράνε κι άλλες συγκρίσεις, το αφήνω στην όρεξή σας, point made. Στο δεύτερο καρέ, δε χωράνε και πολλά σχόλια. Ο Bolland χρωματίζει, ως κράχτες, 6-7 φιγούρες μπροστά-μπροστά και πίσω το χάος, η μάζα κι η μωβίλα.

Τώρα, αν υπάρχουν ενστάσεις ότι έτσι δίνεις την εντύπωση της μάζας και τα σχετικά, έχω κι εγώ τις αντενστάσεις μου...

1 - Είναι απλά δείγμα προχειρότητας και τσαπατσουλιάς. Ως τεχνική, φυσικά και είναι αποδεκτή και πολύτιμη. Αρκεί να γίνεται με ταλέντο και μεράκι. Η μετάβαση, από το πρώτο πλάνο στο φόντο, είναι ολοφάνερα άκομψη και άγαρμπη, κοινώς δεν υπάρχει καν μετάβαση (= ξεπέτα). Φτήνια και κακοτεχνία, τριμμένη στη μούρη μας με κεφαλογραβιέρα. Αυτή η ένσταση, ωστόσο, είναι η πιο αθώα. Η επόμενη όμως...

2 - Για να καταλάβετε τη διαφορά πολιτισμού μεταξύ βούρτσας και πούτσας - γιατί κι άλλοι ζωγραφίζουν πλήθη, αλλά δεν τα ξεπετάνε σαν αγγαρεία - ας θυμηθούμε λίγο την κορυφαία ποιότητα του Rosinksi, στο "ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΤΑΝΑΤΛΟΚ" (Εκδ. ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΞ)...

Ανέβασα επίτηδες, σε μεγαλύτερη ανάλυση, για να σταθείτε στον καθένα ξεχωριστά, με ευκολία...

Εδώ μην σταθείτε στην καλλιτεχνική αρτιότητα, αλλά παρατηρείστε κάτι άλλο: πρόκειται πάλι για πλήθος, έτσι δεν είναι; Κι όμως, σε καμία περίπτωση δε μπορείς να το χαρακτηρίσεις μάζα. Αν αποφασίσει κανείς να σταθεί σε καθέναν ξεχωριστά, να εξετάσει τα πρόσωπα ένα-ένα, θα μπορούσε με τον πιο μαγικό τρόπο να συνθέσει μια μικρή ιστορία για τη ζωή και το χαρακτήρα του καθενός. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες και το πλάνο ξεχύνεται σε άπειρο βάθος.

Ο Bolland, ακόμα κι όταν θέλει να κάνει τα άτομα να ξεχωρίζουν, ακόμα και με το πλεονέκτημα της καθαρότερης τεχνικής του, πάλι αποτυγχάνει. Παιδιά, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα! Δύο διαφορετικοί πολιτισμοί! Ο ένας αμερικάνικος, βάζει μπροστά τους πρωταγωνιστές, τους υπερήρωες και πίσω της μάζες, αδύναμες, απρόσωπες, άβουλες. Ο άλλος ευρωπαϊκός, αναγνωρίζει μέσα στα πλήθη άτομα, προσωπικότητες, πλουραλισμό, αμεσότητα. Ο ένας ποδοπατά και ισοπεδώνει με πρόφαση την εξωτερική υπερδύναμη, ο άλλος τιμά και σέβεται με αφορμή την εσωτερική δύναμη. Η μέρα με τη νύχτα! Η άβυσσος και η Ανάβυσσος! Ο πολιτισμός του Ανθρώπου από τη μία και της χρωματιστής χλαπάτσας από την άλλη.

ΜΙΚΡΟ ΣΧΟΛΙΟ ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Ας κλείσουμε εδώ μ' ένα μικρό αποχαιρετιστήριο καρέ, σχεδόν αυταπόδεικτης μαλακίας, αντιπροσωπευτικό με άλλα λόγια του έργου, εν συνόλω. Δε νομίζω να ξανασχοληθώ με το CAMELOT 3000, εκτός κι αν είναι για τίποτε χοντρό γέλιο. Ή θάψιμο.

Ολόκληρη η Υφήλιος υποκύπτει, η μία πόλη μετά την άλλη, στην ανώτερη ισχύ μιας εξωγήινης εισβολής. Ερείπια, νεκροί, χαλασμός Κυρίου! Μέχρι κι ο Βασιλιάς Αρθούρος σηκώνεται απ' τον τάφο του! Ο υπόλοιπος κόσμος τι έχει να πει για όλα αυτά; Πώς προετοιμάζεται; Μαθαίνει να χειρίζεται όπλα; νέες στρατηγικές; Βοηθά, μήπως, τους πληγέντες; Μελετά φιλοσοφία και το νόημα της ζωής; ΜΠΑΑΑ!!! Αραλίκι, πουράκλα, παντοφλίτσες, γκομενάκι, καναπεδούρα κι η άλλη η μαλάκω - εδώ ο κόσμος χάνεται - κάθεται και πλέκει χαζεύοντας το Εξκάλιμπερ στην TV!!! Ρε σεις, ό,τι να 'ναι!!! Ο παπάρας Bolland θεωρεί, προφανώς, εξαιρετικά καθηλωτικό ετούτο το καρέ, ώστε το χρησιμοποιεί άλλες δύο φορές, προκειμένου να απεικονίσει την αφύπνιση της ελπίδας στα πρόσωπά τους. Το μόνο που καταφέρνει να αφυπνίσει, ωστόσο, είναι το βαριεστημένο μας κόλον...

ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟΝ

Γιατί το ξέχασα: μα συγγνώμη, είναι αυτά χρώματα;;; Ποιος είναι υπεύθυνος για τους χρωματισμούς;;; Οι ίδιες ανιαρές, ξεβαμμένες αποχρώσεις και κάθε επόμενη σελίδα μοιάζει σταθερά σαν ξέπλυμα της προηγούμενης. Μπλιαξ! Το παλιό Μίκυ Μάους, με τις μισές σελίδες έγχρωμες και τις μισές ασπρόμαυρες, ήταν κλάσεις ανώτερο, από ετούτη τη νερόβραστη πατατοσαλάτα! Μετά τον εντυπωσιακό STORM, το CAMELOT 3000 φαντάζει περισσότερο σαν ταπετσαρία νεκροτομείου, παρά σαν επικών διαστάσεων αναμέτρηση ιπποτών και μάγων. Κιτς από κάθε άποψη.